Evenwichtige voeding is voeding met een gezonde verhouding tussen koolhydraten, vetten en eiwitten en dat voldoende vitamines en mineralen bevat. Ayurveda voegt hier een extra dimensie aan toe. Volgens ayurveda moet iedere maaltijd altijd alle zes de smaken bevatten, dan is er sprake van evenwicht. De zes smaken zijn: zoet, zout, zuur, bitter, scherp en samentrekkend (wrang). Ieder ingrediënt heeft een smaak en deze smaak laat een spoor van reacties (effecten) na, vanaf de mond tot aan de eindbestemming van voedsel, onze cellen. Deze smaken werken allemaal op hun specifieke manier op de dosha’s en door ze alle zes te gebruiken blijven de dosha’s in balans. Bij ziekte is dit anders, dan zou het weleens kunnen zijn dat een smaak niet of bijna niet gebruikt mag worden. Verwerking van alle zes de smaken in de dagelijkse maaltijd is van wezenlijk belang voor het scheppen van evenwicht van zowel lichaam als geest. Dit levert energie, gezondheid en vitaliteit op.
Smakenpalet
Elk voedingsmiddel heeft zijn eigen profiel van smaken. Eenvoudige voedingsmiddelen zoals suiker en azijn hebben slechts één smaak maar de meeste natuurlijke voedingsmiddelen, kruiden en specerijen hebben er minstens twee. Citroen is zuur maar ook bitter en zoet. Wortelen zijn zoet, bitter en samentrekken. De zes smaken zijn makkelijk toe te voegen aan een maaltijd door het gebruik van kruiden en specerijen. De meeste kruiden en specerijen hebben meerdere eigenschappen.
De smaak en werking van kruiden en specerijen
In het moderne westerse menu komt vooral veel zoet, zuur en zout voor en relatief weinig scherp, bitter en samentrekkend. Gember is een voorbeeld van een ingrediënt met een samentrekkende werking. In ayurveda maar ook in de orthomoleculaire werkwijze wordt veel gebruikgemaakt van kruiden en specerijen. Niet alleen vanwege hun smaak maar ook vanwege hun gezonde werking en de verschillende lichamelijke reacties die zij oproepen. Zwarte peper doet je watertanden, koriander is goed tegen obstipatie en mosterdzaad verwarmt je lichaam. Kruiden en specerijen worden vaak in adem genoemd. Maar er een verschil. Specerijen komen voornamelijk uit een tropisch/subtropisch klimaat en kruiden over het algemeen uit een gematigd klimaat. Zie ook Wikepedia voor meer uitleg
Enkele kruiden en specerijen en hun smaak
Anijszaad – zoet en scherp, Basilicum – scherp, Peper – scherp, Fenegriek – bitter en wrang, Gember – scherp, Kaneel – scherp, zoet en bitter, Knoflook – zoet, zuur, scherp, bitter en wrang, Ui – zoet en scherp, Zoethout – zoet en bitter, Venkelzaad – zoet en scherp. Kijk voor meer informatie op www.ayurvega.nl
Zelf Ayurvedische thee maken waarin alle smaken zitten
Als je in een thee-ei de volgende ingrediënten doet heb je een heerlijke thee waarin alle smaken samen komen; stukjes kaneel, stukjes zoethout, venkelzaadjes, groene kardamonpitten (5), stukje verse gember (2) en een heel klein beetje nootmuskaat of fenegriek. Het is een heerlijke thee die de spijsvertering stimuleert en rust brengt.
