Brandend maagzuur

01 juli 2013

Brandend maagzuur. Wist je dat er in 2011 ruim 2,5 miljoen Nederlanders waren die maagzuurremmers gebruikten? En dat als maagzuurremmers voorgeschreven worden door een arts dat de kosten dan vergoed worden? Hoewel maagzuurremmers geen dure medicijnen zijn, is dit toch een flinke kostenpost (bron: Waarom maagzuur goed voor je is).

Brandend maagzuur is niet een overschot aan zuur hebben maar juist een tekort ervan. Dat klinkt tegenstrijdig maar toch is het zo. En wrijven helpt niet maar een maagzuurremmer nemen al helemaal niet. Door veranderingen in je leefstijl door te voeren weet ik zeker dat veel mensen deze “medicijnen” niet nodig hebben. Wordt de gezondheidszorg weer een stukje goedkoper (hoop ik) maar het belangrijkste is dat je zelf iets kan doen aan het gezond(er) oud worden.

Voordat ik dieper inga op brandend maagzuur sta ik eerst kort stil bij onze spijsvertering en de rol van onze maag hierin.

Hoe werkt onze spijsvertering?

Spijsvertering is het proces ‘van mond tot kont’. Doel van de spijsvertering is ons lichaam klaarmaken voor voedselopname en het is een ingewikkeld proces waarin veel fout kan gaan. Een proces waarin onze mond, slokdarm, maag, 12-vingerige darm, dunne en dikke darm, gal, lever en alvleesklier zijn betrokken. Onze zintuigen prikkelen onze spijsvertering. Voordat jij je eerste hap in je mond stopt, start je spijsvertering al. We kennen allemaal het gezegde het water loopt me in de mond. Door het denken aan eten, het ruiken ervan start je de productie van speeksel op. Je speeksel bevat stoffen die helpen het kauwen en het verkleinen van eten te vergemakkelijken. Van je mond gaat het eten via de slokdarm naar je maag. Je maag mengt het eten met maagsap dat naast spijsverteringsenzymen ook maagzuur bevat en gaat verder met het verkleinen van je eten tot mono ketens en het doden van bacteriën en schimmels. Bij de juiste zuurgraad gaat de voedselbrij van je maag naar de 12-vingerige darm. Hier worden bicarbonaat en gal toegevoegd en moeten de spijsverteringsenzymen uitgezet worden. Van de 12-vingerige darm gaat de brij naar de dunne darm. Deze zorgt voor opname van voedingsstoffen. De dikke darm zorgt voor het indikken van de brij, vocht wordt er uitgehaald, productie van vitamines vindt plaats en de rest gaat via de endeldarm en anus naar buiten. Dit is de spijsvertering in het kort en elk onderdeel moet goed werken wil je het optimale halen uit wat je in je mond stopt. In dit blog richt ik mij op de rol en functie van de maag en dan vooral maagzuur.

Wat doet onze maag

De maag is de toegangspoort tot ons lichaam en ligt boven in de buikholte, links van het midden, vlak onder het middenrif en heeft de vorm van een omgekeerde peer. Als de maag leeg is, is hij plat. Als je net hebt gegeten is de maag ongeveer 30 cm lang. Een volle maag heeft een inhoud van ongeveer 3 liter. De maag moet zuur zijn om ons “binnenste” te beschermen tegen indringers zoals bacteriën. Ook is voldoende maagzuur een belangrijke voorwaarde voor het afbreken van eiwitten

De wand van de maag, de maagwand is ongeveer 0,5 cm dik en bestaat uit verschillende lagen. Aan de binnenkant zit de slijmvlieslaag die miljoenen kleine kliertjes bevat die maagsap produceren. Dan komt de bindweefsellaag. Een laag bestaande uit cellen en vezels waar veel bloedvaten en zenuwen doorheen lopen. De spierlaag is de laatste laag. De spieren zorgen voor het kneden, mixen, malen en voortbewegen van voedsel.

Als de voedselbrij via onze slokdarm in onze maag komt wordt het verkleind zodat het daarna door onze darmen opgenomen wordt. Onze darmen kunnen alleen mono-structuren opnemen en daarom worden eiwitten in de maag verkleind tot aminozuren, lange ketens vetzuren tot korte keten vetzuren en worden koolhydraten verkleind tot monosachariden (suikers). Als de voedselbrij de juiste zuurgraad heeft bereikt (2 tot 3), gaat er een klepje open en komt de voedselbrij in de 12-vingerige darm terecht.

Onze maag is erop gemaakt om zuur te kunnen verdragen, om zuur te produceren, zuur dat wel honderdduizend maal sterker is dan de normale zuurgraad van weefsels. Onze slokdarm is daarentegen helemaal niet gebouwd om met zuur om te gaan, zelfs niet met zwak zuur. Er zit dan ook een klepje tussen de slokdarm en de maag om te zorgen dat onder normale omstandigheden het eten niet terug kan schieten de slokdarm in. Strak zullen we zien dat als er sprake is van een verstoorde maagzuurhuishouding dit klepje zijn werk niet goed meer kan doen en zijn vermogen verliest om te sluiten.

Maagsap en maagzuur

De vele klieren in de slijmvlieslaag produceren het maagsap daar worden spijsverteringsenzymen en maagzuur aan toegevoegd. De taak van het maagsap, de spijsverteringsenzymen en het maagzuur is het voorbewerken van eiwitten zodat zij verkleind kunnen worden tot aminozuren. Maar ook het splitsen van mineralen en het doden van schimmels en bacteriën zoals de heliobacten pylori. Heliobacten zijn spiraalvormige bacteriën die wij allemaal hebben. Als de pH van het maagsap niet laag genoeg is (omdat er te weinig maagzuur is) worden deze bacteriën niet gedood sterker nog ze groeien in aantal met als gevolg van die vieze oprispingen.

Maagzuur

Maagzuur wordt opgewekt door het hormoon gastrine. Daarnaast zorgt gastrine ook voor de groei van de slijmvlieslaag. Een tekort aan gastrine heeft dus een tekort aan maagzuur tot gevolg maar is ook van invloed op de groei van de slijmvlieslaag.

Wat gebeurt er als we te weinig maagzuur produceren? Dan blijft de voedselbrij te lang in onze maag zitten. Dit omdat de klep naar de 12-vingerige darm niet opengaat. Deze gaat pas open bij een zuurgraad van 2 tot 3. En deze zuurgraad wordt moeilijk bereikt door het tekort aan maagzuur.

Doordat de voedselbrij langer in de maag verblijft, kan deze vol raken (doordat er geen doorstroming is) en drukt de voedselbrij tegen het klepje van de slokdarm aan. Er ontstaat nu een situatie dat er maagzuur in de slokdarm terecht komt. De maag is bestand tegen maagzuur maar de slokdarm niet. Dit geeft dus het bekende nare, branderige en pijnlijke gevoel. Dus een tekort aan maagzuur zorgt ervoor dat het klepje van de slokdarm zijn werk niet goed kan doen.

Maar gastrine zorgt ook voor het onderhoud en productie van de slijmvlieslaag die de maagwand moet beschermen tegen de zure sappen. Door te weinig gastrine blijft de voedselbrij te lang in de maag en dat irriteert de slijmvlieslaag die al minder functioneer omdat er een tekort aan gastrine is. De slijmvlieslaag en de maagwand raken geïrriteerd en kunnen zelfs kapotgaan. Gevolg: branderig gevoel, brandend maagzuur en op den duur een maagzweer.

Gastrine zorgt dus voor het opwekken van maagzuur. Maar gastrine komt pas in actie als het de boodschap heeft gekregen dat er werk aan de winkel is. Er zijn 2 boodschappersstofjes onderin de maag die hiervoor zorgen, histamine en acetylcholine. Acetylcholine is een neurotransmitter die niet vrijkomt als er sprake is van stress. Histamine is naast dat het een rol speelt in de spijsvertering ook betrokken bij allergische reacties. Bj iemand die veel last heeft van allergische reacties gaat de histamine naar het immuunsysteem en niet naar de spijsvertering. Want immuunsysteem gaat voor spijs verteren. Langdurige stress en veelvuldige allergische reacties zijn van invloed op het vrijkomen van gastrine en dus ook op het opwekken van maagzuur.

Brandend maagzuur

Brandend maagzuur en oprispingen zijn niet het gevolg van een teveel aan maagzuur. Nee, het is het gevolg van een tekort aan maagzuur. Hierdoor blijft de voedselbrij te lang in de maag en bestaat de kans dat bacteriën niet gedood worden maar juist toenemen. Dat het eten terugschiet in de slokdarm en dat de slijmvlieslaag en de maagwand geïrriteerd raken. Dit alles zorgt voor het bekende branderige gevoel en oprispingen.

Er komt nog iets bij. De productie van maagzuur wordt ook nog geremd door het eten van veel teveel linolzuur. Dit vetzuur zit in plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, slaolie, maïsolie en zonnebloempitten. Maar ook in heel veel koekjes, kant en klaar producten. Doordat de meeste Nederlanders veel te veel linolzuur binnenkrijgen ten opzichte van andere belangrijke vetzuren wordt dit linolzuur via een omweg gebruikt om het ontstekingsstofje prostagladine type 2 aan te maken. Teveel aanmaak van prostagladine type 2, door een overschot aan linolzuur, remt ook de productie van maagzuur. Linolzuur zit in alle plantaardige oliën. Lees de etiketten van alle producten die je eet eens en schrijf eens op hoeveel linolzuur je eet en ten opzichte van bijvoorbeeld de hoeveelheid alphalinoleenzuur.

Wat kan ik tegen brandend maagzuur doen?

Brandend maagzuur is dus niet een teveel aan maagzuur het is een tekort aan maagzuur. Wat krijgen wij voorgeschreven als we last van brandend maagzuur hebben? Maagzuurremmers. Maar wat doen deze medicijnen eigenlijk? Zij neutraliseren de effecten van een tekort aan maagzuur en zorgen ervoor dat er nog minder maagzuur geproduceerd wordt. Terwijl maagzuur een essentiële rol bij de vertering van ons voedsel speelt. Door maagzuur weg te halen, haal je een belangrijke schakel in de verteringsketen weg. Je kan je dus afvragen wat de gevolgen hiervan op langere termijn zijn. Welke kwalen en problemen kunnen door langdurig gebruik van maagzuurremmers ontstaan? Onderzoek heeft al wel uitgewezen dat maagzuurremmers het natuurlijke milieu van het maagdarmkanaal verstoren wat leidt tot een slechtere vertering en slechte opname van voedsel waardoor we vatbaarder worden. Ook is de verlichting die maagzuurremmers bieden van voorbijgaande aard. Stop je ermee dan is het probleem er nog steeds. In de meeste gevallen komt het erger terug. Het gaat om symptoombestrijding. Aan de oorzaak wordt niets gedaan. Wat kunnen we wel doen tegen brandend maagzuur?

Stress eruit. Dit is in veel gevallen makkelijker gezegd dan gedaan. Maar om optimaal je spijs te kunnen verteren moet je ontspannen zijn. Als er stress is, werkt het boodschapperstofje acetylcholine niet, met als gevolg een tekort aan maagzuur. Heb je last van stress onderzoek dan welke oorzaak hieraan ten grondslag ligt en ga hiermee aan de slag. Lukt het niet direct om de stressfactor weg te nemen, kijk dan naar hoe jij met de stressfactor omgaat en zorg dat je je belastbaarheid vergroot waardoor de stressfactor minder grote invloed op je krijgt. Wat betreft eten, schilt het al als je rustig de tijd neemt om te eten. Dit dus niet achter het stuur van je auto, de pc of al lopend te doen. Eet ook niet te kort voor of na een lichamelijke inspanning. Geef je lichaam eerst even rust.
Ontspan voldoende door bijvoorbeeld te gaan wandelen, aan yoga te doen, te mediteren of een ontspanningsmassage te ondergaan.
Beperk de inname van linolzuur door eens kritisch te kijken naar waar dit allemaal inzit (schik niet!). Vervang plantaardige olie door roomboter of kokosolie.
Stop met roken en het drinken van koffie. Twee grote boosdoeners als het gaat om een goede werking van het klepje van de slokdarm
Eet voedsel dat je maag het beste herkent. Dus niet alleen minderen met plantaardige olie maar ook minderen met geraffineerde suikers en graan- en zuivelproducten.
Eet voeding met betaïne zoals bieten, broccoli, spinazie, vis en peulvruchten. Betaïne kan je maag helpen om meer maagzuur te produceren.
Drink gemberthee of voeg verse gember toe aan je favoriete thee, gember ondersteunt je spijsverteringsstelsel.
Heb je last van allergische reacties ga dan met behulp van bijvoorbeeld een orthomoleculair therapeut kijken hoe je hiervan af kan komen. Wat is de trigger? Veel medicijnen tegen allergische reactie bestrijden de symptomen maar kijken ook hier niet naar de oorzaak.
Pers een verse citroen uit doe hier de eerste dag wat water bij en neem de hele dag door kleine slokjes. Vanaf dag 2 laat je het water weg en neem je de hele dag door kleine slokjes verse citroensap. Na een dag of 4 a 5 zal je merken dat er een verbetering in de productie van je maagzuur optreedt.

Gezondheid, vitaliteit, het hebben van voldoende energie zijn anno nu belangrijke begrippen. Ik hoop dat dit artikel jou inspireert om bewuster te gaan leven. Voel je vrij om dit artikel te delen met anderen. Dit kan o.a. door middel van de social media knoppen hieronder. Ook kan je een reactie achterlaten